Gelir hareketliliği gelir eşitsizliğini azaltabilir mi? Türkiye örneği

Abstract

Gelir hareketliliği kavramı, bireylerin gelir konumlarının daha üst ya da daha alt gelir gruplarına geçişini ve bu geçişin kolaylığını kapsar. Bu çalışma Türkiye için bir gelir eşitsizliği ve gelir hareketliliği incelemesi yaparak gelişmekte olan ülke örneği ile iktisadi yazına katkı sunmayı amaçlamaktadır. Bu amaçla Gelir ve Yaşam Koşulları (GYK) Anketlerinden yararlanılarak 2005-2010 dönemi için farklı gelir eşitsizliği ve gelir hareketliliği endeksleri hesaplanmıştır. Bu analizin ötesinde söz konusu endeksler ayrıca cinsiyet, değişik yaş ve eğitim düzeyleri için de hesaplanmıştır. Türkiye’de incelenen dönemde gelir eşitsizliğinin oldukça yüksek fakat gelir hareketliliğinin oldukça düşük olduğu görülmektedir. Çalışmadan elde edilen diğer sonuçlar özetle şöyledir: i) Ele alınan dönem uzadıkça gelir hareketliliği artmaktadır ancak Türkiye’de gelir hareketliliği gelir eşitsizliğini azaltıcı nitelikte değildir. ii) Gelir dağılımının en alt ve en üst grupları diğer gruplara göre daha hareketlidir. iii) Ele alınan alt dönemlerde en alt gelir grubundaki bireylerin %6’sı işsiz durumuna düşerken, yalnızca %1.7’si en üst gelir grubuna yükselebilmiştir.