Dışa Açık Büyüme Modelinde Sanayi Politikalarının Gelişimi: Türk İmalat Sanayiinin Yapısı ve Rekabet Gücü (1980-2011) (Industrial Policy Choice in Export-led Economic Growth Model: Structure and Competitiveness of Turkish Manufacturing Sector (1980-2011))

Abstract

Çalışmanın amacı dışa açık büyüme rejiminin benimsendiği 1980 yılı sonrasında Türk sanayi politikalarının, özellikle imalat sanayiinin izlediği gelişim sürecinin, dış ticaret ile ihracatın yapısının incelenmesi ve bu çerçevede diğer ülkelerle karşılaştırmalar yapılarak yeni politika önerileri getirilmesidir. Neoliberal görüş karşısındaki Yapısalcılara göre piyasalarda her zaman tam rekabetçi yapı bulunmamakta, devletin müdahale ve yönlendirmesi gerekmektedir. Türkiye’de 1980 sonrası sanayi politikalarında yapısal dönüşüm gerçekleştirilememiş, emek, kaynak yoğun imalat sanayiinde bilime dayalı, farklılaştırılmış üretime geçilememiş, sanayi dışa bağımlı hale gelmiştir. Bu yapı sonucunda 2000’li yıllarda dış ticaret açığı büyümüş, cari açık sürdürülebilir büyüme karşısında sorun olarak ortaya çıkmıştır. Önümüzdeki dönemde Türkiye’de yarı sanayileşmiş yapıdan çıkılarak sağlam ve rekabet gücüne dayalı bir piyasa ekonomisi yaratmak için, planlı seçici sanayi ile özellikle yatırım politikaları izlenmeli, uygun finansman politikaları oluşturulmalı, yatırımlarda ileri teknoloji içeren bilime dayalı sektörler teşvik edilmeli, stratejik sektörler korunmalı, yatırım ve üretim süreçleri merkezi otorite tarafından eşgüdümle yönlendirilmelidir. Yeni sanayileşmiş Güneydoğu Asya ülkeleri ile batılı sanayileşmiş ülkeler de geçmişlerinde bu yöntemleri uygulamışlardır.