Yeni Kurumsalcı Örgüt Kuramı Perspektifinden İlköğretim Örgütsel Alanında Yaşanan Kurumsal Değişim ve Nedenleri (The institutional change experienced in the primary education organizational field and its antecedents from a neo-institutional organization theory perspective)

Abstract

Bu çalışmada, son zamanlarda Türkiye’deki ilköğretim örgütleri arasında eğitim anlayışında zekâya ilişkin ortodoks bakış açısını baz alan davranışçı yaklaşımdan, çoklu zekâyı esas alan yapılandırmacı yani öğrenci merkezli yaklaşıma doğru yaşanan hareketlilik yeni kurumsalcı örgüt kuramı perspektifinden incelenmektedir. Çalışmanın gayesi, bahsedilen örgütsel alanda kurumsal bağlamda yaşanan bu hareketliliğin öncüllerine ışık tutmaktır. Bu doğrultuda çalışmada birebir-karma görüşmeler gerçekleştirilmiş ve elde edilen veri, yüzeyde görünenlerin altında yer alan derin anlamları keşfetmek maksadıyla analize tabi tutulmuştur. Bulgular mevcut kurumsal değişim yazınına koşut olarak ilköğretim okulları arasında çoklu zekâ uygulamalarının yayılımının arkasında işlevsel zayıflama, alandaki beşeri kompozisyonun değişmesi, baskın aktörlerin dayatmaları ve kuramın ve ilgili pratiklerin bazı okullarca popüler bir uygulama olarak algılanması başlıkları altında toplanabilecek ana faktörlerin yattığını ortaya koymaktadır. Ayrıca çalışma, insandan beklentilerin değişmesi, eğitim fakültelerinin müfredatlarında yaşanan farklılaşma, makro politik gelişmeler sonrasında baskın aktörün yorumlayıcı şemasında yaşanan değişim ve kuramın merkez ülkelerdeki popülaritesinin ise ana faktörleri destekleyen alt faktörler olduğunu bulgulamaktadır. Ancak araştırma esas olarak, iktidar değişimleri sonrasında dominant failin bakış açısında yaşanan farklılaşmaların alanda yeni kurumsalcı kuramın beklentilerine aksi istikamette, kurumsal eşbiçimlenmeden ziyade heterojenite yarattığını ortaya koyarak yazına katkıda bulunuyor gibi görünmektedir.